ยายผมชื่อพลอย
ตลอดชีวิตของแกนอกจากการคลอดลูก 10 คน และเมาหัวราน้ำแล้ว ไม่มีอะไรที่แกทำได้ดีเลย ตั้งแต่ผมจำความได้ ยายพลอยในเส้นความทรงจำแรกคือ “เมา” และจนถึงบัดนี้ แกก็ยังมุ่งมั่นในแนวทางนี้เช่นเดิม
ผมไปเจอยายพลอยครั้งล่าสุดในสภาพของหญิงชราวัย 80 กว่าๆ สายตาฝ้าฟาง แกจำผมได้ผ่านเงาดำและเสียงทุ้ม หากอยากเห็นหน้าชัดๆ ผมต้องยื่นหน้าไปใกล้ๆ เพื่อให้อยู่ในระยะทำการของสายตา
สุขภาพของยายพลอยไม่ค่อยดี เรี่ยวแรงเริ่มหมดไปตามอายุ หลายเดือนมาแล้วที่แกบ่นปวดแข้งปวดขา หมอบอกให้เลิกสุราและยาสูบ แต่แกบอกว่าดื่มมาทั้งชีวิต จะให้เลิกตอนนี้เห็นทีว่าสิ่งที่ทำมาจะไร้ค่าเกินไปนัก แกจึงมุ่งมั่นที่จะดื่มมันต่อไป
หมอเองคงจะเจอคนไข้แบบนี้บ่อยมาก แต่จิตวิทยาของการเป็นหมอนั้นน่าสนใจ
หมอบอกให้ยายพลอยลองจิบชาเขียวดู มันจะช่วยให้โรคปวดแข้งปวดขาทุเลาลง
แรกทีเดียวผมนึกว่ามันจะเกี่ยวอะไรวะ?
แต่ผลจากคำแนะนำของหมอทำให้ยายพลอยใช้ความเคยชินในการจิบสุรายามว่างมาเป็นจิบชาเขียวแทน การจิบชาเรื่อยๆ ช่วยลดทอนความอยากในการจิบเหล้าอยู่โขเลย นั่นเพราะคนเคยชินกับการจิบอะไรสักอย่าง เพียงแต่แทนที่ด้วยการจิบอะไรสักอย่างมันจะช่วยได้ เพียงแต่จะบอกให้จิบน้ำเปล่าก็ใช่เรื่อง คนไข้ไม่ประสีประสาคนไหนก็พอเดาออกว่ามันไม่น่าจะได้ผล การให้ยายพลอยจิบชาเขียวมันจึงยังพอเป็นกุศโลบายได้อย่างหนึ่ง เพราะอย่างน้อยยายพลอยก็เข้าใจผิดคิดไปเองว่า “ชาเขียว” คือยาขนานดีที่สามารถหาซื้อได้ตามร้ายขายของชำทั่วไป
นานวันเข้า ลูกหลานก็เก็บไว้แต่ขวดชาเขียว แล้วข้างในก็เป็นน้ำเปล่าที่ถูกกรอกลงไปแทนที่
ฉลากข้างขวดยังเขียนว่า “กรีนที” แต่ข้างในคือ “น้ำเป-ล่า”
ไม่นานนักหลังจากมีน้ำชาเขียวสลับกับน้ำเปล่าจิบแทนสุรา อาการเจ็บป่วยก็พอจะลดทอนลงได้บ้าง น๊านนานกว่ายายพลอยจะแอบไปจิบสุรายาดองสักที ทั้งที่ปกติแล้วหากลูกหลานบอกให้เลิก นอกจากจะไม่เป็นผลแล้วยังจะถูกบ่นไป 3 วัน 7 วัน
…..
โลกนี้มีอะไรหลายอย่างที่การบอกตรงๆ ไม่มีประโยชน์อันใด ตำนาน นิทาน เรื่องเล่า สุภาษิต หรือสิ่งที่คนรุ่นก่อนบอกว่า “เขาว่ากัน” โดยไม่รู้ต้นสายปลายเหตุ หากมองลึกๆ มันก็ยังมีแง่งามของมัน
ยุคสมัยเปลี่ยนไป หากเป็นเมื่อก่อนหมอพื้นบ้านมักจะใช้ไสยศาสตร์ พิธีกรรม ร่ายมนตราคาถา เพื่อทำให้คนไข้ที่มองว่าเป็นความเจ็บป่วยทางใจมีอาการดีขึ้น ยุคนี้อาจจะใช้วิธีเดิมไม่ได้
เพียงแต่ผมก็ไม่คิดว่าหมอจะใช้ชาเขียวรักษาโรคแอลกอฮอล์ลิสซึมของยายพลอยก็เท่านั้นเอง